Artan Madde Soruları ve Çözümleri konumuzu incelediğiniz zaman soruların çözümleri için;

Kimyasal denklem denkleştirme

Denklem katsayılarının yorumu

Sabit oranlar kanunu(Kütlece birleşme oranı)

Mol kavramı

Konularından faydalandığımızı göreceksiniz.

Artan madde sorularında reaksiyona giren maddelerin miktarları verilir, reaksiyon sonucunda oluşan maddenin(ürün) miktarı ve artan maddenin miktarı sorulur.

Reaksiyona girenlerden maddelerden biri tükenirken, diğer maddeden bir miktar artar.

Tükenen madde sınırlayıcı bileşen veya sınırlayıcı madde olarak adlandırılır.

Artan madde bulunan tepkimelerde işlemleri, sınırlayıcı maddenin miktarı üzerinden yaparız. Bundan kısaca bahsedelim;

Su oluşabilmesi için

1 gram H   ve 8 gram O  ile 9 gram su olusur.

2 gram H  ve 8 gram O ile su oluşturmak istersek; yeterince H var ama O yok dolayısıyla 9 gram Su olusur. Burada sınırlayıcı madde O dur.

1 gram H  ve 16 gram O ile su oluşturmak istersek; yeterince O var ama H yok dolayısıyla 9 gram Su oluşur. Burada sınırlayıcı madde H dur.

Tam Verim: Reaksiyona giren maddelerden en az birinin tükendiği tepkimeler tam verimli tepkimelerdir.

Bu kadar bilgilendirmeden sonra Artan Madde Soruları ve Çözümleri sorularına geçelim.

1. 12 şer mol N2 ve H2 gazlarından alınarak NH3 bileşi oluşturuluyor. Hangi maddeden kaç mol artar? En fazla kaç mol NH3 bileşiği oluşur?

Çözüm;

Soruda giren maddelerin ikisininde mol miktarları verildiği için sorunun artan madde problemi olduğunu anladık.

Soruyu çözebilmek için öncelikle reaksiyonu yazıp denkleştirmemiz gerekmektedir.

N2     +      3H2    ————> 2NH3

Denklem katsayılarının yorumu konusunda katsayıların mol olduğunu biliyoruz.

Katsayılar mol sayısı olduğu için her maddenin altına katsayıları yazarız,  her maddenin üstüne de soruda verilen miktarları yazarız.

12mol       12 mol

N2     +      3H2    ————> 2NH3

1mol         3 mol                          2mol

Not: Soruda girenlerin miktarları verilmiş ve artan miktar soruluyorsa KAT a bakılır, KAT ı KÜÇÜK olana göre işlem yapılır. Bütün kat sayılar KÜÇÜK KAT ile çarpılır. Küçük kat olan madde biter. Küçük kat olan madde sınırlayıcı maddedir.

12 mol N2 vardı 4mol N2 reaksiyona girdi.  8mol N2 arttı.

12 mol H2 vardı 12 mol H2 reaksiyona girdi.  Bitti. Sınırlayıcı madde H2 dir.

8 mol NH3 oluştu.

2. 10 ar litre N2 ve O2 gazlarından alınarak N2O5 gazı oluşturuluyor. Hangi gazdan kaç litre artmıştır? Kaç litre N2O5 gazı oluşmuştur?

Çözüm;

Soruyu çözebilmek için öncelikle reaksiyonu yazıp denkleştirmemiz gerekmektedir.

N2     +      5O2    ————> 2N2O5

Denklem katsayılarının yorumu konusunda gazlar için katsayıların hacim(L) olduğunu biliyoruz.

Katsayılar hacim sayısı olduğu için her maddenin altına katsayıları yazarız,  her maddenin üstüne de soruda verilen hacimleri yazarız.

10L            10L

N2     +      5O2    ————> 2N2O5

1L               5L                             2L

Yukarıda not ta da belirttiğimiz üzere kat sayılar ile verilen L  ler arasındaki kata bakarız. Küçük kata göre işlem yaparız.

10-2= 8 L N2 den artar.

10-10= 0 O2 biter. Sınırlayıcı madde. Reaksiyonun devam edebilmesi için O2 ilave edilmelidir.

4L N2O5 ten oluşur.

3. Aynı koşullarda eşit hacim kaplayan N2 ve O2 gazlarının reaksiyonu sonucunda oluşan N2O5 gazının hacmi 8L ise artan gazın hacmi kaç litredir?

Çözüm;

Soruyu çözebilmek için öncelikle reaksiyonu yazıp denkleştirmemiz gerekmektedir.

N2     +      5O2    ————> 2N2O5

Soruda eşit miktar deniliyorsa büyük olanın miktarından eşit miktarda alınır.

N2 ve O2 den 5V litre almıştık

N2=5V-V = 4V  artar

O2=5V-5v= 0 biter

N2O5 ten 2v oluşur.

Soruda oluşan N2O5 gazının hacmi 8 L verilmiş. Bizim yaptığımız işleme göre oluşan gazın hacmi 2V o halde;

2V=8

V=4L dir.

N2= 4V = 4.4 = 16L artar.

Kükürtten 6 gram alınmış

2 gram kükürtte                 5 gram SO3 oluşuyorsa

6 gram kükürtle                x

__________________________

x=15 gram SO3 oluşur

Kütlenin Korunumu Kanunu Soruları ve Çözümleri

 

Sayısal dersler de başarılı olmanın yollarından bir tanesi de soruları ve çözümlerini incelemektir.
Buna istinaden  hazırlamış olduğumuz Kütlenin Korunumu Kanunu Soruları ve Çözümleri  ni inceleyebilirsiniz.

Kimyasal hesaplamalar konusunda çokça faydalanacağımız konulardan biriside kimyanın temel kanunları dır.

Kimyanın temel kanunları;

1. Kütlenin korunumu kanunu

2. Sabit oranlar kanunu

3. Katlı oranlar kanunu

1.

10 gram A  ve  15 gram B maddesi reaksiyona girerek C maddesini oluşturuyor. Kapta artan madde olmadığına göre reaksiyon sonucunda kaç gram C maddesi oluşur?

A)10    B)15     C)20            D)25       E) 30

Çözüm;

Kütlenin Korunumu Kanunu = Reaksiyonlara giren maddelerin kütleleri toplamı reaksiyon sonucu oluşan maddelerin kütleleri toplamına eşittir.

Kimyasal denklemlerde  ———-> işaretinin sol tarafında girenler, sağ tarafında ise ürünler bulunmaktadır.

A    +      B  ——->   C

10            15                  ?

mA + mB= mC  olmalı

10+15 = mC

mC= 25 gram C oluşur.   Cevap D dir.

2.

15,8  gram A  ve  22,2 gram B maddesi reaksiyona girerek C maddesini oluşturuyor. Kapta artan madde olmadığına göre reaksiyon sonucunda kaç gram C maddesi oluşur?

A)15,8    B) 31,6     C)38            D)44,4       E)50

Çözüm;

Soruyu okuduğumuz da kimyasal denklemi yazabiliyor olmamız gerekli. Kimyasal denklem yazılınca artık soruda verilen miktarları ilgili maddelerin altına yazıp Girenlerin kütleleri toplamını  ürünlerin kütleleri toplamına eşitlemek gerekir.

A          +       B  ——->   C

15,8              22,2                  ?

mA + mB= mC  olmalı

15,8   +   22,2 =mC

mC= 38 gram   Cevap C

3.

20 gram A ve 36 gram artansız olarak reaksiyona girdiğinde 12 gram C ve bir miktar D maddesini oluşturuyor. Buna göre oluşan D maddesinin kütlesi kaç gramdır?

A)15    B) 30     C)34            D)44       E)56

Çözüm;

Soruda reaksiyona girenleri ve ürünleri belirtmiş. O halde kimyasal denklemi yazabiliriz.

A          +       B  ——->   C            +          D

20                 36                  12                     ?

mA + mB= mC  + mD olmalı

20 +36  = 12  +  mD

mD= 44   Cevap  D dir.

4.

A    +      B  ——->   C    +      D   reaksiyonuna göre 30 gram A maddesi ile yeteri kadar B maddesi reaksiyona girerek 80 gram ürün oluşmaktadır. Buna göre reaksiyona giren  B maddesi kaç gramdır?

A)15    B) 30     C)38            D)44       E)50

Çözüm;

Soruda C ve D nin kütlesi verilmemiş ikisinin toplamı verilmiş. O halde  A ve B nin kütleleri toplamı 80 gram olmalı

A          +       B  ——->   C            +          D

20                 36                ——–80gr——-

mA + mB= 80

30 + mB= 80

mB= 50 gram çıkar.  Cevap E

5.

A    +      B  ——->   C    +      D    reaksiyonuna göre   50 gram A maddesinin tamamı 40 gram B ile reaksiyona girdiği zaman 20 gram D maddesi oluşmaktadır. Tepkimenin gerçekleştiği kapta artan madde yoksa kaç gram C oluşur.

A) 70  B) 60     C) 50            D)40        E)30

Çözüm;

A          +       B  ——->   C            +          D

50                40                  ?                        20

mA + mB= mC  + mD olmalı

50 + 40  = mC + 20

mC= 70 cevap A

6.

Z——->   X     +      Y  reaksiyonuna göre  85 gram Z maddesi ayrışarak 15 gram X maddesi ve bir miktarda Y maddesi oluşmaktadır. Kapta artan madde olmadığına göre oluşan Y maddesinin kütlesi kaç gramdır?

A) 50  B) 60     C) 70            D)80        E)90

Çözüm;

mZ= mX  +  mY

85= 15 + mY

mY= 70 gram Cevap C dir.

7.

Z——->   X     +      Y  reaksiyonuna göre 100 gram Z maddesinin yarısı ayrışarak 20 gram X maddesi ve bir miktarda Y maddesi oluşmaktadır. Buna göre oluşan Y maddesinin kütlesi kaç gramdır?

A) 30  B) 40     C) 50            D)60        E)70

Çözüm;

Soruda Z maddesinin yarısının ayrıştığı belirtilmiş. O halde 100 gr Z maddesinin 50 gramı ayrışmıştır. Başka bir ifadeyle 50 gram Z tepkimeye girmiştir.

mZ= mX  +  mY

50= 20 + mY

mY = 30 gram.  Cevap A

Eğer soruda artan madde ile oluşan Y nin kütlesi toplamı nedir deseydi

Z nin yarısı reaksiyona girdiği için 50 gramı reaksiyona girmeden kalmıştır.  50 +30 = 80 gram olurdu.

8.

Z   ——->   X     +      Y  reaksiyonuna göre Z maddesinin yarısı ayrışarak 20 gram X maddesi ve bir miktarda 50 gram Y maddesi oluşmaktadır. Buna göre reaksiyon için alınan Z maddesinin kütlesi kaç gramdır?

A) 30        B) 60        C) 120            D)140         E)150

Çözüm;

Soruda Z maddesinin yarısının ayrıştığı belirtilmiş. O halde Z maddesinden başlangıçta a gram olsun. Bunun yarısı yani a/2 gram reaksiyona girmiştir.

mZ= mX  +  mY

a/2= 20 + 50

a=140 gram Z maddesi vardır. Cevap D

9.

2 gram A  elementi ile 5 gram B elementi reaksiyona girerek AB bileşiği oluşmaktadır. 10 gram B elementi ile kaç  gram A elementi reaksiyona girer?

A)5         B) 4           C)3            D)2           E)1

Çözüm;

Soruda verilen miktarların KAT ına bakılır.  Butun rakamlar aynı KAT ile çarıpılıp sonuca ulaşılır.

A            +                B  ———->   AB

2                                5                         7

?                                10(5*2KAT)

2*2KAT                                              7*2KAT

4 gram A gereklidir.     14 gram AB oluşur

Cevap B dir.

Ve ya doğru orantı yoluyla bulunur. II. yol

2 gram A  ile        5 gram B reaksiyona girerse

x gram A ile         10 gram B reaksiyona girer

___________________________

x= 4 gram A girer.

10.

2 gram A  elementi ile 7 gram B elementi reaksiyona girerek A2B bileşiği oluşmaktadır. 10 gram A elementi ile kaç  gram A2B bileşiği oluşur?

A)25         B)35          C) 45           D) 55        E) 65

Çözüm;

A            +                B  ———->   A2B

2                               7                         9(Kütlenin korunumundan (2+7))

10(2*5KAT)            ?                        ?

10(2*5KAT)         7*5KAT                9*5KAT

45 gram A2B bileşiği oluşur.  Cevap C

II. yol

2 gram A ile           9 gram A2B oluşursa

10 gram A ile              x

_______________

x=45 gram A2B bileşiği oluşur.

Daha fazla Kütlenin Korunumu Kanunu Soruları ve Çözümleri için tıklayınız.